Tekirdağ Sosyal Güvenlik İl Müdürü Fatma Derya ALAN, Sosyal Güvenlik Kurumu “2021 Yılı Bilgilendirme ve Rehberlik Faaliyetleri” kapsamında yürütülen çalışmalar kapsamında açıklamalarda bulundu. Bu kapsamda ilimizde işyerleri, sendikalar, ilgili diğer STK’lar, basın-yayın kuruluşları ile toplantılar ve yüzyüze görüşmeler yapıldığını, bu faaliyetlerde işverenlere veya çalışanlara sosyal güveliğin önemi, kayıt dışı istihdamın olumsuz sonuçları, sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri, uygulanmakta olan sigorta primi teşvikleri, yapılandırma gibi konulara ilişkin bilgilerin verildiğini ifade etti.

Kayıtdışı İstihdam Ülkemizin En Önemli Sorunlarından Biridir.

SGK İl Müdürü AlanKurumun öncelikli görevlerinden bir tanesinin kayıtdışı istihdamı önlemek olduğunu belirterek 2021 Yılı Bilgilendirme ve Rehberlik Programı kapsamında, “kayıt dışı istihdama neden olan birçok etkenden bir tanesi de çalışanların ve verenlerin sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini yeterince bilmemeleri ve sosyal güvenliğin önemi konusunda yeterli bilinç seviyesine sahip olmamalarıdır. Bu nedenle, Sosyal Güvenlik Kurumu olarak, rehberlik anlayışını esas alan bir yöntem ile kayıtlı istihdamı teşvik etmeye çalışmaktayız. Kurumun denetim ile temel amacı da, işverenlere idari para cezası vererek gelirlerini artırmak değildir. Kurum, esas olarak işverenleri sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili yükümlülükleri konusunda bilgilendirerek, mevzuatın uygulanması aşamasındaki sorunları en aza indirmeye çalışmaktadır.

Bu çerçevede çeşitli dönemlerde belirlenen işyerleri, sendikalar, ilgili diğer STK’lar, basın-yayın kuruluşları rehberlik amacıyla ziyaret edilmekte veya bu gruplar aracılığıyla kamuoyuna yönelik çeşitli bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Bu faaliyetlerde işverenlere veya çalışanlara sosyal güveliğin önemi, kayıt dışı istihdamın olumsuz sonuçları, sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri, uygulanmakta olan sigorta primi teşvikleri, yapılandırma gibi konulara ilişkin bilgilerin verilmesi amaçlanmaktadır.” dedi.

Sosyal Güvenlik Anayasal Bir Haktır.

SGK İL Müdürü ALAN sosyal güvenliğin önemine değinerek “Ülkemizde sosyal güvenlik, anayasal bir hak olarak Anayasa’nın 60’ıncı maddesinde yer alan “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar” hükmü ile güvence altına alınmıştır. Çalışanların sosyal güvenlik sistemine dahil olmaları hak ve aynı zamanda bir yükümlülüktür. Çalışmaya başlayan herkes kanunen mutlaka sosyal güvenlik sistemine dâhil olmak zorundadır. Çalışanlar kanunen bu hakkın yerine getirilip getirilmediğini işverenden isteme ve yerine getirilmediği takdirde yasal yollara başvurma haklarına sahiptir. İşverenler açısından da; gerek kendisini gerekse yanında çalıştırdığı kişileri sosyal güvenlik kurumuna bildirmek zorundadır.

Çalışan Kişilere Birçok Fayda Sağlar.

Sosyal güvenlik sistemi sigortalı çalışan kişilere birçok fayda sağlar. Bunlardan önemli bazıları şunlardır:

Sigortalı çalışan kişi ve aile bireyleri sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.Sigortalı çalışanlara iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hali nedenleriyle çalışamadığı sürelerde maaşının işveren tarafından ödenmeyen kısmını karşılamak üzere geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.Sigortalı çalışanlara iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle kısmen veya tamamen çalışamaz duruma gelmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.Sigortalının aile bireylerine, sigortalı iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmesi halinde ölüm geliri bağlanır.Sigortalı herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma geldiğinde malullük aylığı bağlanır.Sigortalı, belli bir yaşa geldiğinde yine prim şartlarını da sağlıyorsa kendisine yaşlılık aylığı bağlanır.Sigortalı öldüğünde eş ve çocukları ile anne ve babasına ölüm aylığı bağlanır.Cenaze yardımı ve emzirme ödeneği ödenir.” dedi. Kayıtdışı çalışanların bu haklardan yararlanamayacağını sözlerine ekledi.

Sigortasız İşçi Çalıştırmak, Sigortalı İşçi Çalıştırmaktan Çok Daha Maliyetli Ve Risklidir.

Kayıtdışı istihdam konusu ve sonuçları konusunda bilgi veren İl Müdürü Alan “Kayıt dışı istihdam, çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün veya ücretlerinin eksik bildirilmesidir. Yani sigortasız işçi çalıştırma durumunda olduğu gibi, çalışma sürelerinin veya ödenen ücretlerin eksik bildirilmesi de kayıt dışı istihdam olarak değerlendirilmektedir. Çalışanların sigortalı olarak çalıştırılmaları anayasal bir hak olmakla birlikte aynı zamanda hem çalışanlar hem de işverenler açısından bir zorunluluktur. Yani işverenlerin çalışanlarını sigortasız olarak çalıştırma hakları olmadığı gibi çalışan kişilerin de sigortasız çalışmak veya sigortasız çalışmayı istemek gibi bir hakları söz konusu değildir. Bu şekilde çalışmayı isteyen kişilerin sigortasız çalıştırıldığının tespiti halinde işverenlere yönelik yaptırmalar uygulanmakta, işverenler kendilerince kötü niyetli olmamalarına rağmen mağdur olabilmektedir. Özellikle emekli aylığı alan, dul veya yetim aylığı alan, sosyal yardım alan veya bakmakla yükümlü konumunda olan bazı kişilerin sigortasız çalışma konusunda daha istekli oldukları bilinmektedir. Bu kimselerin sigortasız çalışma konusundaki talepleri karşısında işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirme bilinciyle ve tespiti halinde mağduriyet yaşamama amacıyla gereken dikkati göstermeleri gerekmektedir.” dedi.

Sigortalı Çalıştırılıp Çalıştırılmadıklarını Kolayca Öğrenebilirler

Çalışanların çalışmalarının işverenler tarafından bildirilip bildirilmediğini veya hangi kazanç seviyesinden bildirildiğini kısa sürede öğrenebileceği birçok yol olduğunu söyleyen İl Müdürü ALAN, sigortalıların PTT’den alınan e-devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr adresinden sorgulama yapılabileceğini, 7 gün 24 saat “ALO 170” Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi arayabileceklerini, telefonlarının kısa mesaj bölümüne P boşluk TC Kimlik Numarası boşluk Aile Sıra Numarası yazılarak 5502’ye bütün operatörlerden kısa mesaj gönderilebileceklerini,yine il ve ilçelerde bulunan tüm sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak da, sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmadığı ve hangi kazanç seviyesinden bildirildiği kısa sürede öğrenilebileceklerini söyledi.