KAYIT DIŞI ÇALIŞMA, ÇALIŞTIRMA

 

Sosyal Güvenlik Kurumu Tekirdağ İl Müdürü Fatma Derya ALAN yaptığı yazılı açıklamada; Kayıt dışı istihdamın nedenleri ile işveren ve çalışanlar üzerindeki etkilerini anlatarak, kayıt dışı istihdamla birlikte mücadele etme çağrısında bulundu.

            Kayıt dışı istihdam; işyerindeki çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi veya çalışma günleri ile ücretlerinin eksik bildirilmesiyle meydana gelmektedir.  Kayıt dışı istihdamın en büyük nedeni ise çalışanların ve işverenlerin sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan hak ve yükümlülükleri hakkında yeterince bilgiye sahip olmamalarından kaynaklanmaktadır.

Sigortalı Çalışmanın Faydaları

Çalışan olarak işyerinde sigortanız yapıldıysa;

• Kendiniz ve aile bireyleriniz sağlık hizmetlerinden yararlanabilir,
• Emeklilik dönemi için primlerinizi tamamlayabilir ve emekli aylığı kazanabilir,
• Vefat halinizde eş, çocuklar ile anne babanıza aylık bağlanabilir,
• İş kazası, meslek hastalığı veya analık hallerinde çalışılamayan dönemler için geçici iş göremezlik ödeneği veya kısmen/tamamen çalışamaz duruma geldiğinizde sürekli iş göremezlik geliri alabilir,
• Herhangi bir nedenden dolayı sakatlanıp çalışamaz duruma geldiğinizde ise malullük aylığı alabilirsiniz. İşyerinde sigortasız çalışıldığında ise bahsedilen haklara sahip olamamakla birlikte ülke ekonomisinin en büyük problemlerinden olan kayıt dışı istihdam ortaya çıkmakta ve makro açıdan ekonomik büyüme hedefleri için olumsuz veriler oluşmaktadır.

İşverenlerin Yükümlülükleri

            İşverenler, çalıştırdıkları işçiyi en geç çalışmaya başladıkları tarihten 1 gün önce işe giriş bildirgesiyle, işe girişi yapılmış sigortalıya ait brüt ücretini, çalıştığı gün sayısını ve mesleğini içeren bilgileri de muhtasar ve prim hizmet beyannamesiyle izleyen ayın 23’üne kadar kuruma bildirilmek zorundadır. Süresi içinde yapılan başvurular sonucunda hem çalışanın tüm sigortalılık hakları korunmuş hem de işveren herhangi bir idari para cezası yaptırımıyla karşılaşmamış olur.

Sigortalı Çalışmak Zorunluluktur

Anayasanın 60. Maddesinde “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir.” Hükmü bulunmaktadır yani çalışanların sigortalı olarak çalıştırılmaları anayasal bir hak olmakla birlikte aynı zamanda hem çalışanlar hem de işverenler açısından bir zorunluluktur. İşverenlerin çalışanlarını sigortasız olarak çalıştırma hakları olmadığı gibi çalışan kişilerin de sigortasız çalışmak veya sigortasız çalışmayı istemek gibi bir hakları söz konusu değildir. Bunlara uymayan işverenler idari para cezasıyla karşı karşıya kalmaktadır.

Kayıt Dışı İstihdamın İşverenlere Etkisi

Sigortasız işçi çalıştırmanın işverenlere büyük bir maliyeti olmaktadır. Örneğin Yapılan tespitlerde;

• Bir işçinin 1 gün dahi sigortasız çalıştırılması durumunda 2 asgari ücret,

• Bu süre 1 ay ise 4 asgari ücret,

• 6 ay ise 14 asgari ücret,

• 1 yıl ise 26 asgari ücret, tutarında idari para cezası uygulanır. Ayrıca bu çalışmalara ait primler gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilir ve teşviklerden faydalanma durumu da ortadan kalkmış olur. 

Birlikte Mücadele Edelim

Primleri zamanında ödeyen ve sigortasız işçi çalıştırmayarak kayıt dışılığın önüne geçilmesinde devlete yardımcı olan işverenler için hali hazırda 17 farklı sigorta prim teşviği uygulanmaktadır. Hem teşviklerden faydalanıp maliyeti düşürmek hem idari para cezası riskini ortadan kaldırmak hem de kayıtlı istihdamı arttırmak adına çalışanların bildirimlerinin zamanında yapılması önemlidir.

Başta ülke ekonomisi için ve çalışan ile işverenlerin haklarının korunması adına kayıt dışı istihdamla mücadelede bizlerle birlikte tüm paydaşların birlikte hareket etmesi olumlu sonuçların ortaya çıkmasını sağlayacaktır.