4 Ocak 2024 tarihinde, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesin (TNKU) senato salonunda, Avrupa Birliği ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının “İklim Değişikliğine Uyum Hibe Programı” kapsamında desteklenen “CCAGP 088-TR21 Trakya Bölgesinde İklim Değişimine Uyum için Nötr Arazi Bozunumu (İklimTrak)” Projesinin basına, ortaklarına ve iştirakçilerine tanıtım toplantısı gerçekleştirildi.

Tanıtım toplantısına TNKU Rektörü Prof. Dr. Mümin ŞAHİN (Proje sahibi), TNKU Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sezen ARAT, TNKU Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat TAŞAN Tekirdağ İl Tarım ve Orman Müdürü Oktay ÖCAL (Proje Ortağı), Edirne İl Tarım ve Orman Müdürü Atilla BAYAZIT (Proje Ortağı), Kırklareli İl Tarım ve Orman Müdürü Yardımcısı Dr. Ulaş AY (Proje Ortağı), Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürü Mehmet Ali KİRACI (Proje İştirakçisi), Edirne Tarımsal Araştırma Enstitüsü Temsilcisi Dr. İrfan ÖZTÜRK (Proje İştirakçisi), Atatürk Toprak, Su ve Tarımsal Meteoroloji Arş. Ens. Müdürü Dr. Gürkan G. AVCI (Proje İştirakçisi), Proje Koordinatörü Prof. Dr. Fatih KONUKCU, Üniversite ve Kurumlardan Proje personeli yanında ulusal ve yerel basınımızın temsilcileri katıldı.

TNKU Rektörü Prof. Dr. Mümin ŞAHİN İklim değişiminin ülkemizi de tehdit ettiğini, Üniversitenin ve özellikle Ziraat Fakültesinin ilgili bölümlerinde iklim değişimine uyum ile ilgili birçok çalışma ve projenin yürütüldüğünü, İklimTrak Projesi ile birlikte Kuraklık İzleme Merkezinin kurulmasına yönelik faaliyetlerin devem ettiğini belirtti. Ortaklar, iştirakçiler ve proje ekibine teşekkür etti, başarılar diledi.

Tekirdağ, Edirne Kırklareli İl Tarım ve Orman Müdürleri Projede ortak olarak yer almaktan memnuniyet duyduklarını, tarımsal üretim ve gıda güvencesi açısın önemli olan Trakya Bölgesinde iklim değişimi ile ilgili Bakanlık bünyesinde yürütülen projeler ve kurumun faaliyetlerinden bahsederken; Bölge Araştırma Enstitülerinin Müdürleri bölgede yapılan araştırma çalışmalarına değindiler ve projeye iştirakçi olarak memnuniyetle katkı sağlayacaklarını bildirdiler.

Proje tanıtımını yapan Proje Koordinatörü Prof. Dr. Fatih KONUKCU, özetle şu bilgileri verdi:

Her yıl 9 milyon insan açlıktan ölmektedir. Gıda güvencesi için tarımsal üretimin 2050 yılına kadar %60 artırılması gerekmektedir. Ancak iklim değişimi bu hedefin önünde çok büyük bir engeldir. “İklimde Duyarlı Tarım” konseptine göre, tarımsal üretimin sürdürülebilir bir şekilde artırılması, iklim değişimine uyumun sağlanması ve aynı anda iklim değişiminin de önlemesi gerekmektedir. Birleşmiş Milletler 2023 Tarım Raporuna göre, dünyadaki tarım topraklarının %35’i tahrip olmuş (verim potansiyelini bir dereceye kadar kaybetmiş), 2050’de ise %90’ının tahrip olacağı öngörülmektedir.

Sanayisi, tarımsal üretimi, ticari potansiyeli ve lojistik merkezi olması nedeniyle Trakya Bölgesi Türkiye’nin en önemli cazibe merkezlerinden birisidir. Yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde, Trakya Bölgesinde tarımın önemi daha da artacak, Türkiye’nin gıda güvencesi açısından kilit bölgesi haline gelecektir. Ancak iklim değişikliği, özellikle uzun dönemli kuraklıklar ve aşırı yağışlar yanında yoğun girdi (pestisit, kimyasal gübre) kullanımı, uygun olmayan tarım teknikleri, tarım üzerindeki sosyoekonomik baskı (şehirleşme, nüfus artışı göçler, yanlış arazi kullanımı gibi), erozyon, aşırı otlatma, organik madde azlığı gibi problemler tarım arazilerinin bozunumunu hızlandırmakta verim potansiyeli düşürmektedir.

Devam eden arazi bozunumu, agroekolojik sistemlerin iklim değişikliğine karşı savunmasızlığını artırmakta, uyum çalışmalarını da boşa çıkarmaktadır. Bu nedenle; hem iklim değişikliğine karşı uyum faaliyetlerinde hem de iklim değişikliğini önlemede arazi bozunumunun belirlenmesi ve nötr arazi bozunum stratejilerin geliştirilmesi gerekir.

İklimTrak Projesinin amaçları: i) UNDP/FAO (2015) Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin SDG 15. Maddesi (  çölleşmeyle mücadele etmek ve arazi bozulumunu durdurmak ve tersine çevirmek ve biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak …..)  ile uyumlu olarak tarım arazilerinin bozumunun önlenmesi ve restorasyonunun sağlanması, ii) nötr arazi bozunumu stratejileri ile ilgili veriler yanında iklim değişikliği eylem planları için gerekli tüm verilerin entegrasyonu, iii) karar destek sistemlerinin oluşturulması ve iv) kurumsal işbirliği ve kapasite artırımı yoluyla Trakya Bölgesi tarımında iklim değişikliğine karşı uyum çalışmaların tamamlanmasıdır.

İklimTrak Projesini tamamlandığında elde edilecek çıktılar: i) Web GIS ortamında, iklim değişikliği eylem planlarında gerekli olabilecek tüm verilerin yer aldığı entegre veritabanı, ii) çiftçilerin cep telefonlarına indirebilecekleri uygulamada arazilerinin tahribat durumlarını görmelerini sağlayacak ve restorasyon için tedbirler önerecek bir yazılım, iii) Proje iştirakçisi T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Tarımsal Çevre ve Doğal Kaynakları Koruma Daire Başkanlığı aracılığı ile Bakanlığa sunulacak “TR21 Trakya Tarımının İklim değişikliğine Uyum Eylem Planı 2025--2050”, iv) “TR21 Trakya Bölgesinde İklim Akıllı Tarımsal Üretim” başlıklı minimum 200 sayfa online kitap v) Bölgede tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşlar arası işbirliği; vi) Eğitilmiş en az 100 teknik personel, 700 önder çiftçi vii) çiftçiler başta olmak üzere tarım sektörünün paydaş olduğu toplumun her katmanında oluşturulan farkındalık.

Proje süresi 18 ay olup, toplam bütçesi 346.573,00 Avrodur.

İrtibat: Prof. Dr. Fatih KONUKCU, Tekirdağ NKÜ, Ziraat Fak. Biyosistem Müh. Böl.

fkonukcu@nku.edu.tr,