Özel Star Medica Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uz. Dr. Mersiye Salihoğlu Bahar mevsiminin gelmesiyle birlikte Mart, Nisan ve Mayıs aylarında ilkbaharın güzel günleri ve güneş bizlere göz kırpıp kendimizi dışarı atmamızı söylüyor. Bahar ayı enerjimizi yükseltir ve çoğumuz bahar mevsimini çok severiz, ancak bu mevsimde dikkat etmemiz gereken bazı durumlar var. Bunlar; bahar yorgunluğu, soğuk algınlığı, gıda zehirlenmeleri ve ishal gibi hastalıkların yanında özellikle alerjik hastalıkların belirtilerinin tetiklenmesi ve alevlenmesi gibi durumlardır. Burun alerjisi, göz alerjisi ve astım bahar mevsiminin en önemli hastalıklarıdır.

Bahar alerjisi ne demek?
İlkbahar aylarında polenlerin ortaya çıkması ve havaya yayılmasıyla birlikte burun kaşıntısı, burun tıkanması, nezle, hapşırma şeklinde alerjik nezle ve gözlerde sulanma, kaşınma gibi göz alerjisi belirtilerinin görülmesine bahar alerjisi denir.

Ayrıca bahar aylarında astım belirtileri de tetiklenmekte ve sık sık öksürük, nefes sıkışması görülebilmektedir. Çünkü Bahar alerjisinin asıl nedeni polenlerin ortaya çıkması ve alerjik reaksiyonları tetiklemesidir. Bu nedenle bahar alerjisine polen alerjisi de denilmektedir.

Peki bahar alerjimiz olduğunu nasıl anlarız?
Bahar aylarında sık nezle, burun tıkanması, sık hapşırma, burunda kaşınma, damakta kaşıntı, kulakta kaşıntı, sık burun kanaması gibi alerjik nezle belirtileri, gözlerde sulanma, kaşınma gibi göz alerjisi belirtileri ve sık öksürük, nefes darlığı gibi astım belirtilerinin olması bize bahar alerjimiz olduğunu düşündürecek bulgulardır.

Ve bu belirtiler özellikle bahar aylarında oluyorsa bahar alerjisi mutlaka akla gelmelidir.

Bahar alerjisi gözde, burunda ve akciğerlerde hasarlar oluşturmaktadır. Bu nedenle burun, göz ve akciğerler aşırı hassaslaşır. Dış etkenlere ve özellikle kokulara karşı aşırı hassasiyet görülür. Bahar alerjisi olan çocuklar kokulara karşı aşırı hassas oldukları için kıyafet, havlu ve yatak kılıflarının parfüm içermeyen en saf deterjanlarla yıkanmasını ve ev temizliğinde de parfümsüz, kokusuz ürünlerin kullanılmasını önermekteyiz.

Bahar alerjisi beraberinde yorgunluk da getirir ve bu da çocukların okul başarısını etkiler. Ayrıca bahar alerjisi nedeniyle genellikle burunları da tıkalı olduğu için uyku kaliteleri de bozulur. Kaliteli bir uyku alamayan çocuklar gün boyu yorgunluk ve halsizlik hissederler. Sonuç olarak bahar alerjisi çocuklarda okul başarısını ciddi boyutta etkileyebilmektedir.

Belirtiler ne zaman başlar?
Bahar alerjisi belirtileri genellikle bahar mevsiminin ilk ayı olan Mart ayında başlar. İlk ortaya çıkan polenler ağaç polenleridir. Nisan ve Mayıs ayında ise daha çok ot polenleri kendini gösterir. Haziran sonundan Ekim ayına kadar ise yabani ot polenleri kendini gösterir. Hangi polenlere alerjimiz tespit edildiyse bu aylarda ortaya çıkan polenleri bilerek önlem almamız ve korunmamız mümkündür.

Özellikle bilmemiz gereken diğer önemli bir konu da hangi bitkilerin daha çok polen yaydığıdır. Çiçekli bitkilerin polenleri böcekler tarafından taşındığı için havada daha az bulunur. Bu sebepten polen alerjisine daha az neden olmaktadır. Çiçeksiz bitkilerin polenleşmesi ise rüzgarla olmaktadır. Bu nedenle polen mevsiminde havada çok fazla miktarda polen bulunmaktadır.

Bahar alerjisi tanısı nasıl konulur?
Bahar alerjisi belirtileri gösteren çocuklar bir çocuk doktoru tarafından detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir. Teşhis koymak için bazı testler yapılmaktadır. Bu testlerden en tanı koydurucu olan cilt üzerinden yapılan alerji testleridir. Kandan yapılan alerji testleri de olmakla birlikte bunlar her alerjide bize tanı koyduramamaktadır. Çocuğun yaşına ve belirtilerine göre kan veya ciltten yapılacak testlere karar vermekteyiz. Ancak cilt testleri tanıda çoğunlukla çok daha etkilidir.

Alerji testleri bize teşhis koydurmada çok fazla katkı sağlamaktadır. Ayrıca hem teşhis, hem hangi alerjenlerden korunması gerektiği, hem de nasıl bir tedavi uygulayacağımız kısmında da bize rehberlik etmektedir.

Alerji testleri kaç yaşında yapılır?
Alerji testleri yenidoğan döneminden itibaren her yaşta yapılabilmektedir. Yaşa uygun alerji testleri bulunmaktadır.

Bahar alerjisi teşhisi önemlidir!!!
Bahar alerjisi burunda et büyümesi, sık sinüzit, geniz eti büyümesi, sık kulak iltihabı gibi sonuçlara neden olabilir. Çocuklarda okul performansını oldukça düşürmektedir.

Bahar alerjisinin tedavisi nasıldır?
Öncelikle doğru teşhis ve neye karşı alerji olduğunun tespit edilmesi önemlidir. En etkili tedavi alerjenden korunmadır. Ancak bunu her zaman tam olarak yapmak ve alerjeni tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmamaktadır. Örneğin havadaki polenleri yok edemeyiz ve dışarı çıkmamak da olmaz. Maske takılabilir veya polenlerin daha az uçuştuğu saatlerde dışarı çıkılabilir. Tüm bunlara rağmen şikayetler tamamen geçmeyebilir. İşte o zaman ilaçla tedavi yapılmalıdır. Bahar alerjisi tedavisinde korunma, ilaç tedavisi ve aşı tedavisi uygulanmaktadır.

Bahar ayalarında polenlerden korunmak için ne gibi önlemler alınmalıdır?
Bahar alerjisi olan çocuklar evden çıkarken mutlaka güneş gözlüğü takılmalı ve polenlerle temas önlenmelidir. Ağız yerine burundan nefes alıp vermesi öğretilerek burnun filtre görevinden faydalanılmalıdır. Çok yoğun polenli havada maske takılabilir. Polenlerin yoğun olduğu günlerde dışarıda fazla dolaşılmamalıdır. Dışarıda kalındığı sürece her fırsatta yüz ve burun suyla yıkanarak polenlerden temizlenilmelidir. Dışarıda vakit geçirilmişse eve gelince kıyafetler değiştirilip duş alınmalıdır. Polenler kıyafetlerimize de yapışmaktadır. Polen mevsiminde polen alerjisi olanlar veya ailesinde alerjik hastalığı yoğun olanlar otomobillerinin polen filtresini değiştirip, hepa filtreli klimalar kullanmayı tercih edebilirler. Ayrıca bol sıvı tüketilmesi de her zaman fayda sağlamaktadır.