CHP’DEN GENİŞ TABANLI TARIMSAL SİGORTA İÇİN YENİ MODEL ÖNERİSİ

ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ, TARIMSAL SİGORTA SİSTEMİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELDİR

TÜM ÇİFTÇİ VE ARAZİLERİ KAPSAYAN TÜKAS VERİ TABANINI KULLANARAK TARIMSAL SİGORTA ŞEMSİYESİNİ GENİŞLETELİM

ÇKS VERİLERİ YERİNE TÜKAS’I KULLANALIM

ÇKS YERİNE TÜKAS VERİ TABANINI ESAS ALAN YENİ BİR MODEL GETİRİYORUZ

 

Türkiye’de doğal afetlere karşı çiftçiyi koruma şemsiyesine alan tarımsal sigorta mevzuatında önemli bir sorun bulunmaktadır.  Bu durum çiftçilerimizi yıllardır mağdur etmektedir.

 

Bakanlık yıllardır tarımsal sigorta için tarla tapularını ve kira kontratını esas alan Çiftçi Kayıt Sistemi’ni (ÇKS) dikkate almaktadır. ÇKS verileri doğal afetlerin yanı sıra, tarımsal destekte de kullanılmaktadır. Oysa ÇKS verileri, tüm çiftçileri ve ekili alanları kapsamamaktadır. Binlerce çiftçi ÇKS yüzünden ne tarımsal destekten yararlanabilmekte ne de doğal afetlere karşı tarımsal sigorta yaptırabilmektedir.  OYSA AB ÜLKELERİNDE ÜRETİCİNİN BEYANI TARIMSAL SİGORTA İÇİN YETERLİ SAYILMAKTADIR. 

 

Türkiye’de ise tarımsal sigorta için bin dereden su getirilmekte, üreticinin önüne engel üzerine engel çıkarılmaktadır.

Ülkemizde arazi parçalanması ve miras sonrası aile içi intikal işlemlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle ÇKS’ye kayıt edilemeyen araziler bulunmaktadır. İhtilaflı araziler, intikal yapılmayan araziler, kayyum atanan araziler, ecrimisil ödenen ancak Milli Emlak’tan kiralanamayan araziler, ÇKS’ye kayıtlı değildir. Bu araziler ekim yapıldığı halde, üzerinde üretim yapan çiftçiler ile birlikte ÇKS kaydına girememektedir. Üreticiler, ÇKS kaydı olmadığı için de tarımsal sigorta yaptıramamakta ve doğal afet dönemlerinde mağduriyet yaşamaktadır.

Ülkemizin 46 ilinde 15 Mayıs-25 Mayıs 2020 tarihlerinde büyük bir doğal afet yaşanmıştır. Çiftçilerimiz zor duruma düşmüştür.

Mazot, gübre, tohum masrafı yapan üreticilerimizin bin bir güçlükle ve maddi külfetle yaptıkları üretimleri, doğal afet ile tuzla buz olmuştur.

Bu mağduriyeti önlemek için Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun talimatı ile bir yasa teklifi hazırladık. Teklifte, Tarım Sigortaları Kanununda değişiklik yaparak, ÇKS yerine Tarımsal Üretim Kayıt Sistemi (TÜKAS)  veri tabanını devreye sokan bir model getiriyoruz.

TÜKAS, 2014 yılında Bakanlığın 10 bin personeli ile oluşturulmuştur. Türkiye’nin tüm ekili bitkisel üretim, hayvancılık faaliyeti ve su ürünleri üretim yapan arazi varlığını, üretim yapan çiftçi sayısını, tarımsal makinaları her şeyi ile adres ve kimlik bilgileri ile ortaya koyan bir veri tabanıdır. Bu değerli veri tabanı; maalesef şimdi sadece Türkiye’nin gübre ihtiyacı için kullanılıp onun dışında atıl bırakılmaktadır. Bu büyük bir kayıptır.

 

TÜKAS, gübrenin üretim dışında yasa dışı yoldan bomba vs. yapımında kullanılmasını engellemek için 2014 yılında AB talebiyle oluşturulmuştur. Tüm üretici bilgilerini içeren bu veri tabanı tarımsal destekte de tarımsal sigortada da kullanılmalıdır. Maalesef bugüne kadar AK Parti hükümetlerinin Tarım Bakanları olan Sayın Mehdi Eker, Sayın Faruk Çelik, Sayın Ahmet Fakıbaba, şimdi de Sayın Bekir Pakdemirli bu büyük veri tabanını atıl bekletmişlerdir. Çünkü AK Partili bakanlar uzman kadrolar yerine sadakat esaslı boş kadroları tercih etmiş ve çiftçilerin mağduriyetlerine seyirci kalmışlardır.

 

Bu durum istatistiklere de yansımaktadır. Uydudan görülen ekili arazi ile Bakanlık kayıtları uyuşmamaktadır. TÜİK rakamları ile ÇKS kaydına dayanan Tarım Bakanlığı rakamları arasında büyük farklılık bulunmaktadır. Örneğin TÜİK rakamlarına göre Türkiye’de 23-23.5 milyon hektar alanda bitkisel üretim yapılırken, ÇKS’de bu rakam 15-15.5 milyon hektar arasında görülmektedir. Adana’da üreticinin sadece yüzde 40-45’inin ÇKS kaydı bulunmaktadır.

 

Özetle çiftçiyi doğal afetlere karşı kaderine terk edemeyiz. Bunu önleyecek yasa teklifimizi verdik.  ÇKS yerine TÜKAS veri tabanını esas alan yasa teklifimize Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destek vermesini ya da kendilerinin de çalışma yaparak tekliflerimizi birleştirmesini bekliyoruz. Haydi, çiftçiyi doğal afetlerde yalnız bırakmayalım. Hep birlikte çiftçinin yanında duralım!

 

TARIM SİGORTALARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

                 

MADDE 1-14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 3 üncü maddesine i) ve j bentleri eklenmiştir:

 

1. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS): Tarım ve Orman Bakanlığı

tarafından çiftçilere yönelik tarımsal bilgilerin tutulduğu veri tabanını,

j)        Tarımsal Üretim Kayıt Sistemi (TÜKAS) : Yasal durumu ne olursa olsun arazinin büyüklüğüne bakılmaksızın kendi adına bitkisel üretim ve/veya hayvancılık faaliyeti ve/veya su ürünleri üretimi yapan tek yönetim altındaki tarımsal üretime konu ekonomik birimlerin adres, kimlik bilgileri, tarımsal faaliyet bilgileriyle tarım alet makina ve ekipmanlarını belirlemeye yarayacak bilgilerin yer aldığı veri tabanını,

 

MADDE 2-14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde geçen “çiftçi kayıtları” ibaresi “ÇKS ile TÜKAS” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4-  Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

 

Tarım Sigortaları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifim, Gerekçesi ile birlikte ilişikte sunulmuştur.

 

Gereğini saygılarımla arz ederim. 28.05.2020

Dr. İlhami Özcan AYGUN

                                                                                             Tekirdağ Milletvekili

GEREKÇE

14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 13. üncü maddesine göre Tarım ve Orman Bakanlığı, her yıl sigorta şirketleri tarafından Tarım Sigortaları Havuzuna aktarılacak prim miktarını çiftçi kayıtları ile karşılaştırarak prim desteğini hesaplamaktadır. Tüm üreticilerin Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olmaması nedeniyle Tarım Sigortası Kanunu, sınırlı sayıda çiftçinin yararına işlemektedir.

 

 ÇKS kayıtları esas alındığında kuraklık, dolu, sel, taban suyu baskını, fırtına, hortum, deprem, heyelan, kaza ve zararlılar ile hayvan hastalıklarının neden olacağı zararlar ile tarım sektörü bakımından önemli görülecek risklere karşı tarım sigortası kapsamı çok sınırlı kalmakta; pek çok çiftçi ve hayvan üreticisi zararlarını tanzim edememektedir.

Yasa Teklifi ile ÇKS kayıtlarının yanı sıra TÜKAS kayıtları esas alınarak Tarım Sigortası Kanunu’nun kapsamı genişletilmektedir. Tüm çiftçilerin sigorta kapsamına alınması ve doğal afetlerden kaynaklı zararlarının tazmin edilmesi sağlanmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

 

MADDE 1- Madde ile “Tanımlar” kısmına Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ve Tarımsal Üretim Kayıt Sistemi (TÜKAS) eklenmekte ve kayıt sisteminin çerçevesi çizilmektedir.

 

MADDE 2- Tarım Sigortaları Kanunu kapsamına girecek “çiftçi kayıtları”  ibaresine açıklık getirilerek, ÇKS’nin yanı sıra tüm üretici veri tabanını kapsayan TÜKAS kayıtlarının da esas alınması sağlanmakta, bu yolla tüm üreticilerin tarım sigortası yaptırarak, doğal afetlerde uğradığı zararı karşılayabilmesi sağlanmaktadır.

 

MADDE 3- Yürürlük maddesidir.

 

MADDE 4- Yürütme maddesidir.